Rakka çöllerinde gelen gaziler
Acep Karacayurt geri döndü mü?
Yenile bit haber duydum oradan
Cerid Bekir oldu derler oldu mu?
Cerid Bekir öldüyse kırıldı kilit
Çöktü üstümüze bit kara bulut
Köçekli Kerim'le, Bayındır Halit
Kolu bağlı cellatlara durdu mu?
Kul Sadun'um bize çok oldu cefa
Hükmümüz geçerdi şu kaftan kafa
Ulaşlı'nın oğlu Hacı Mustafa
Alayları bölük bölük böldü mü?
Suriye'nin Halep vilâyeti Rakka ilçesine sürgün edilen Türkmenler'in Ce*rit oymağı, çölün sıcağına dayanamayıp Orta Anadolu'daki eski yurtlarına dönmeyi arzulamaktadır. Bu sırada Osmanlı idarecilerine sırtını dayayan Ur*ban Araplarının reisi Ceritler'den Fet*tah Beyi'n kızına talip olmuştur.
Rakka'dan Toroslara, oradan da Kırşehir’e doğru yola çıkan Silsüpüroğlu aşiretinin mensup olduğu Ceritler, ön*lerine çıkan Urban Araplarını yenip yollarına devam etmişler. Antakya Rey*hanlı Türkmen beylerinden Mürseloğlu namıyla bilinen bir bey, Ceritlerden yol geçit parası istemiştir. Fettah Bey'in, biz fakir aşiretiz paramız yok demesi üzeri*ne Mürseloğlu, paranız yoksa Ceritlerin güzel kızları olur, para yerine kız verin demiş. Fettah Bey, biz Araba kız ver*memek için nice savaşlar verdik deyip öneriyi reddetmiş ve savaşa başlamıştır. Kul Sadun, bu olay şöyle dile getirmiş*tir.
Gel edek gavgayı etme bahane
Kuzgunun cırnağı değmez Şahana
Mürseloğlu sığdırmazlar cihana
Kolu bazlı delilerim var iken.
Döndün mü dönesi benden yüzünü
Fettah beyim kara yazar yazını
Mürseloğlu ister Cerit kızını
Aslan gibi yiğitlerim var iken.
Kul Sadun'um seçelim mi yozları
Dar edeyim şu konduğun düzleri
Sana yar olur mu Cerit kızları
Gözü kanlı Ceritlerim var iken.
Mürseloğlu'nu yenilgiye uğratan Ceritler, yolda Fettah Bey'i yitirmeleri*ne rağmen, yollarına devam etmişler*dir. Fettah Bey'in ölümü aşirette derin üzüntüye neden olmuş bir çok ağıtlar söylenmiştir.
Atım var atlar içinde
Demir nalları kıçında
Eller göç etti gidiyor
Fettah Bey'im yok içinde.
Bu sırada, Osmanlı yöneticileri tarafından kandırılan Avşarlar, Ceritler'in onunu kesmek için Nizip yakınlarında pusu kurmuşlardır. Osmaniye-Bahçe ilçeleri arasında Ceritler'i takip eden Av*şarlar, Ceritler'e saldırmış, çıkan kavga*da Avşarlar büyük kayıplar vermişler*dir. Avşarlar buraya hâlen "Kanlı Geçit" demektedirler. Ozan Dadaloğlu kavga*yı şu dizelerle dile getirmiştir.
Cerid'in göçü de üğründü geldi
Avşar'ın gafleti sinemi deldi
Gözü kanlı yiğit komadı kırdı
Boz Kartal'a pay pay oldu ölümüz.
Cerid'in uyluğu duruyor atta
Avşar'ın hopuru çıktı Yarsuvat'ta
Biz bu öğüt ile kurtulmak dertte
Nerde kaldı akıllımız delimiz.
Dadaloğlu bu iş böyle olmadı
Akıllımız delimize uymadı
Bre Cerid burda yerin kalmadı
Urumeli Kırşehir’dir yolunuz.
Galip gelen Ceritler, Kırşehir başta olmak üzere Orta Anadolu'ya gelip yerleşmişlerdir. Türkmenler'in Cerit oy*mağına mensup Ozan Kul Yusuf bu olay aşağıdaki dörtlüklerinde bize şöyle aktarmıştır.
.
Cerit aşiretinden Silsüpüroğlu Fet*tah Bey'in oğulları bir müddet Orta Anadolu'da kaldıktan sonra devlet tarafından tekrar Toroslara sürülmüşlerdir. Ceyhan yöresinin havasını beğenmeyen Fettah Bey'in oğlu Ali Bey, kardeşi Mithat'tan ayrılarak Yozgat'ın Müminli köyüne yerleşmek istemiştir. Buna rıza göstermeyen yöre hâlkı olayı Çapanoğ*lu Ali Rıza Bey'e şikâyet etmişler, Ça*panoğlu, Silsüpüroğlu Ali Bey'e bölgeyi derhâl terk etmeleri için bir mektup yazmış, mektubu kendisine bağlı 50-60 kişilik bir kolluk kuvvetiyle göndermiştir. Mektubu getiren Çapanoğlu'nun adamları tehditkar bir tavırla, "Derhâl burada dağılın" diye ihtarda bulunmuş*lar. Ali Bey de, "Biz unlu bir aşiretiz eskiden beri buralar bizim babalarımızın yurdu, biz yurtsuz yuvasız kimseler değiliz, Çapanoğlu’na söyleyin bize bir yer göstersin de orada oturalım." demiş ise de gelen adamlar "Biz sizi dağıtma*sını biliriz" deyip Ali Bey'in üzerine yü*rümüş, Bunu gören Ali Bey ve adamla*rı kilylarına sarilip bunlan perişan etmişler. Kanlı çarpışmadan kaçıp kurtu*lanlar durumu Çapanoğlu’na haber vermiş, Çapanoğlu büyük bir kuvvet yollayarak "Bunları bu bölgeden atın darmadağın edin" demiş, Bir kaç gün sonra Müminli köyüne gelen Çapanoğ*lu'nun adamları, Silsüpüroğlu Ali Bey'in Denek dağının Kuşburnu yayla*sına gittiğini öğrenince, Ali Bey'i takip edip kuşatıyorlar. Bir kaç yüz adamıyla kavgaya giren Ali Bey, önüne kattığı Çapanoğlu'nun kuvvetlerini kıra kıra Delice ırmağının yakınındaki Azgın da*ğına kadar takip etmiştir.
Ali Bey, Kuşburnu yaylasında iken Köşekli aşiretiyle birleşip Çapanoğlu’nun kuvvetlerini bir ziyafet esnasında basıp perişan etmiş, kaçanlardan ilk varanlar Çapanoğlu’na durumu olduğu gibi anlatmışlar, ikinci kol ise Çapanoğlu’na yaranmak için hiç bir şeyden ha*bersiz yaşlı Köşekli Kadir Bey'i öldürüp başını da bir Çapanoğlu’na getirmişler*dir. İki tarafı da dinleyen Çapanoğlu, gerçeği öğrenince ihtiyar Kadir Bey'in başını getiren gruba "Yaşlı bir adamı öldürmek erkeklik değil." deyip hepsinin oracıkta başını vurdurmuştur.
Kendisi için tehlikeli gördüğü Silsü*püroğlu Ali Bey'i Padişaha şikâyet eden Çapanoğlu, bir bahane ile aşiretin bu bölgede sürgün edilmesini Padişaha arz etmiştir. Şam'daki isyanı bastırmakla görevlendirilen Ali Bey, Padişahın gönderdiği fermam alınca derhâl yola koyulmuş, dam isyanın bastıran Ali Bey ve aşiretinin beğendiği topraklarda oturmasını padişah o günden sonra ser*best bırakmıştır. Silsüpüroğlu Ali Bey'in başkanlığında eski yurtlarına dönen Ceritler, Kırşehir’in Hamit köyü merkez olmak üzere Keskin ve civarını yurt tut*muşlardır. Bir Türkmen topluluğu olan bu aşiret, tarihte bir çok ünlü adamlar çıkartmıştır. Bunlardan birisi de Ha*mit'li Rıza Bey'dir.
Bu sırada toplu ölümlerin olduğu bir hastalıktan Silsüpür Ali ve Mehmet beyler vefat etmiş. Mehmet Bey'in ha*nımı ve Köşekli aşiret reisi Hamza Bey'in bacısi Hüsne kadın ölen beyler ve yetim kalan oğlu Halil için şu ağıdı yakmıştır.
Şu görünen bebrininin höyüğü
Ali bey, Mehmet bey aşret büyüğü
Kara kaş altında sırma bıyığı
Ağlatman Halil'imin Türkmen anasın.
Pencereden düşen ayın ışığı
Irgalanır Halil'imin beşiği
Bu yıl beylerde mi olum keşiği
Ağlatman Halil'imin Türkmen anasın.
Bakın gözümün yayına
Keklik olup ötüşüme
Ağa yarim at oynatır
Şu dağların yokuşuna.
Öremedim dor atının örkünü
Sayamadım ben beyimin kırkını
Sandığa bastım da samur kürkünü
Ağlatman Halil'imin Türkmen anasın.
Yüce dağ başında bir kuzu meler
Kuzunun firkatı bağrımı deler
Halil'im pek küçük kim çözer beler
Ağlatman Halil'imin Türkmen anasın.
Acı poyraz esti kokumu soktu
Bir tek dikmemin de boynunu büktü
Aşiret içinde lift beyler tekti
Ağlatman Halil'imin Türkmen anasın.
Evimizin onu kulluk
Siyah saçım örgü belik
Kurban olam anam bacım
Yakışırmı bana dulluk.
Değirmene varsam nöbet alamam
Dilim varıp beyler oldu diyemem
Başım sığıp konaklara giremem
Ağlatman Halil'imin Türkmen anasın.
Beyimin bıyığı karalı simden
Camadan giymiş de sırf safi yünden
Hevesim almadım şu ölen beyden
Ağlatman Halil'imin Türkmen anasın.
Al elma dalında san zerdali
Bulamadım yapışacak bir dalı
Halil'im küçük te Urhuya'm yeni
Ağlatman Halil'imin Türkmen anasın
Ağıtta adı geçen Halil Bey, Ankara valisi Muhittin'i yakalayıp Atatürk'e gönderen Hamitli Rıza Bey'in babasıdır.